Akcja społeczno-edukacyjna Żonkile

„Łączy nas pamięć”

Bardzo dziękujemy za włączenie się klas w akcję społeczno-edukacyjną Żonkile! Jej organizatorem jest Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, które w ten sposób chce uczcić rocznicę powstania w getcie warszawskim przypadającą na 19 kwietnia. Poniżej prezentujemy krótką notkę na temat okoliczności wybuchu i przebiegu powstania w getcie warszawskim oraz wybrane żonkile autorstwa klas: I A, II NA, II NB, II NC, II ND, II D, III A, III C, III D, I D i II B.

Powstanie w getcie warszawskim - informacje historyczne           

            19 kwietna 2021 roku mija 78 rocznica wybuch powstania w Getcie Warszawskim.

             Marek Edelman - jeden z przywódców tego powstania na pytanie o jego szanse powiedział: „Nie było żadnej nadziei na to, że się coś zwycięży, że się kogoś uratuje i że się coś zmieni...”.

            Bojownikom żydowskim przyszło działać i podejmować decyzje w sytuacji ekstremalnej. Nie jesteśmy dzisiaj w stanie skonfrontować się z wyborami, przed jakimi stanęli wówczas Żydzi zamknięci w getcie, jednak możemy i powinniśmy okazać im pamięć
 i szacunek.

Wiosną 1943 r. większość polskich Żydów już nie żyła. Przeprowadzana od roku przez Niemców i ich pomocników systematyczna akcja likwidacji gett i mordowania ich mieszkańców zmierzała ku końcowi. Zdecydowana większość z prawie półmilionowej społeczności żydowskiej Warszawy zmarła z głodu, chorób lub została wywieziona do Treblinki i tam zamordowana w komorach gazowych. W największym getcie na okupowanych ziemiach polskich, w Warszawie, zostało około 50 tys. Żydów. Wśród nich byli ludzie młodzi, członkowie żydowskich organizacji młodzieżowych. Ci
nasto- i dwudziestoletni chłopcy oraz dziewczęta pozostający bez swych najbliższych byli świadomi swojej sytuacji. Mord polskich i europejskich Żydów odbywał się na oczach świata, który milczał. Mimo głębokiego poczucia osamotnienia, młodzi bojowcy nie pozostawali bierni. Przygotowywali się do walki, świadomi, że walki tej wygrać nie mogą.  Kiedy Niemcy postanowili zlikwidować resztki warszawskiego getta i z takim zamiarem 18 stycznia 1943 r. przekroczyli jego mury, przywitały ich kule żydowskich bojowców. Czterodniowe walki w getcie zakończyły się zwycięstwem Żydów - Niemcy wycofali się z getta, odstępując od jego likwidacji i deportacji ostatnich jego mieszkańców na śmierć do Treblinki. Akcja styczniowa 1943 r. nie była jednak końcem walk. 19 kwietnia 1943 r. wojska niemieckie podjęły kolejną próbę likwidacji getta. Tym razem 22 grupy żydowskich bojowników stawiły opór wkraczającym do getta oddziałom armii niemieckiej.

            Jaki cel miała walka podjęta przez garstkę Żydów? Pamiętajmy, że za stawiającymi opór nie stał autorytet władz państwowych na emigracji lub pozostających w konspiracji
w okupowanym kraju. Żydzi nie mieli sprawnej, dobrze uzbrojonej, zaprawionej w bojach armii, wykształconych dowódców, nie dysponowali odpowiednimi siłami i środkami wojennymi, które pozwoliłyby skutecznie stawić opór Niemcom. Warszawscy Żydzi nie walczyli w imię zakończenia okupacji niemieckiej, odzyskania niepodległości, a nawet wolności. Odwołując się do słów Marka Edelmana - była to walka o możliwość wyboru sposobu umierania. Potwierdzają to wspomnienia i relacje uczestników tamtych wydarzeń, którzy tam i wtedy przystępowali do walki z Niemcami z przekonaniem, że nie mogą wygrać. To właśnie czyni z powstania w getcie warszawskim wydarzenie o wyjątkowym charakterze, niemieszczącym się w polskiej tradycji walk narodowowyzwoleńczych. Właśnie o tej wyjątkowości warto rozmawiać, warto zadawać o nią pytania i szukać na nie odpowiedzi.

Cześć ich pamięci!

Galeria prac